TΛNNΞЯ Konu tarihi: 20 Şubat 2012 Paylaş Konu tarihi: 20 Şubat 2012 KOMPÜTERİN TARİXİ İndiki vaxtda vəz geçilmezlerden biri halına gələn kompüterin hansı mərhələlərdən keçib günümüzə gəldiyini maraqlanırsınızsa, buyurun sizə kompüterin qısa bir tarixçəsi. Kompüter, müəyyən əmrlərə görə məlumat işləyən bir maşındır. Kompüterlər çox fərqli formalarda qarşımıza çıxa bilərlər. 20. əsrin ortalarındakı ilk kompüterlər böyük bir otaq böyüklüyündə olub, günümüz kompüterlərindən yüzlərlə qat daha çox güc istehlak edirdilər. 21. əsrin başına çatıldığında isə kompüterlər bir qol saatına sığacaq və kiçik bir batareya ilə işlə/çalışacaq hala gəldilər. Cəmiyyətimiz fərdi kompüteri və onun daşına bilər ekvivalenti, dizüstü kompüterini, məlumat çağının işarələri olaraq tanıdılar və kompüter anlayışı ilə qaynaşdırdılar. Kompüter tarixçəsinə baxdığımızda, kompüter fikirinin çox köhnələrə söykən/dözmədiyini görərik. 1830larda Charles Babbage (1792-1871) fərq maşınını və ardından analıdıq maşını etməsiylə hesablama işlərinin elektro mexaniki vasitələrə etdirilməsi və nəticələndirərin əldə edilməsi fikiri doğulmuşdu. Charles Babbage etdiyi bu maşınlar ilə müvəffəqiyyətli nəticələndirər əldə edə bilməməsinə baxmayaraq, kompüterlərin təməlinin onun tərəfindən atıldığı qəbul edilməkdədir. 1850-ci ildə Corc Boole öz adıyla xatırlanan və yalnız "1" və "0" rəqəmlərinin istifadə edildiyi Boole Cəbri sistemini taparaq, kompüterlərin inkişafı üzərində əhəmiyyətli rol oynamışdır. 1890da Herman Hollerith tərəfindən, dəlikli kartlarla məlumatların yüklənə bildiyi və bu məlumatlar üzərində toplama əməliyyatlarının edilə bildiyi bir elektro mexaniki vasitə inkişaf etdirdi. Bu hesablayıcı ABŞın 1890 siyahıyaalmada müvəffəqiyyətli şəkildə istifadə edildi. İlk analoq kompüter 1931-ci ildə Vannevar Buş tərəfindən reallaşdırıldı. Buna qarşılıq, ilk ədədi kompüteri Corc Stibiz 1939da New Yorkdakı Bell Laboratoriyasında çıxardı. Stibiz ikili sistemi bu maşına tətbiq edərək komplex ədədlərlə arifmetik əməliyyatlar edilməsini təmin etdi. Kompüterlər mövzusunda ən əhəmiyyətli və sürətli inkişafların 2. Dünya Döyüşündən sonra başladığı görülür. Haward Aidkən IBM ilə əməkdaşlıq etmək surətiylə 1944də MARK Is(n)ı tamamladı. Bu kompüter kiçik tutumlu olmasına baxmayaraq o günün şərtlərində böyük bir müvəffəqiyyət olaraq qəbul edildi. MARK Iya məlumatlar dəlikli kartlarla verilir və nəticələndirər yenə dəlikli kartlarla alınırdı. Bir qrup elm adamı tərəfindən 1945də ENIAC adlı bir kompüter edildi. ENIAC əsgəri məqsədlər üçün inkişaf etdirildi. Radio lampaları istifadə edilirdi və MARK Iya görə nisbətlə olduqca sürətli idi. Bu kompüter ilə elektronik kompüterə keçiş başlamış və mexaniki təchizat yerini elektronik dövrələrə buraxmışdır. Ticari məqsədlərlə istifadə edilə bilən və ardıcıl halda istehsalı edilən ilk kompüter UNIVAC I oldu. Bu kompüterin giriş-çıxış vahidləri maqnetik bant idi və bir yazıçıya sahib idi. Eyni illərdə IBM 701 kompüteri bazara çıxdı. Bu kompüterin vakuum balonlu və sadə şəkildə proqramlaşdırıla bilən bir quruluşu ol/tapılırdı. IBM firması 1958dən etibarən kompüterdə vakuum balonları yerinə diot və tranzistorları istifadə etməyə başladı. Buna bağlı olaraq daha kiçik, yüngül və daha az istilənən kompüterlər satışa çıxarıldı. Ayrıca məlumat yığma mühitləri olaraq disk və tamburlar istifadə edilməyə başlandı. 1964-cü ildən etibarən tranzistorların yerini bütünleşik dövrələrin al/götürməsi kompüter sahəsindəki inkişaflara təcil qazandırmış; daha sürətli, etibarlı və xərci daha ucuz kompüterlər çıxarılmağa başlanmışdır. 1970-ci ildən etibarən geniş diametrdə bütünleşik dövrələrin istifadə edilməyə başlanmasının kompüter inqilabına yeni ölçülər qatdığı görülmüşdür. Xüsusilə 1993-cü ildən etibarən geniş yaddaşlı və sürətli kompüterlər yanında güclü proqramlaşdırma dilləri və əməliyyat sistemlərinin ortaya çıxdığı diqqətləri çəkməkdədir. Artıq köhnə kompüterlərdə istifadə edilən nüvə yaddaş yerinə daha ucuz maqnetik iç yaddaşlar istifadə edilməkdə və kompüter xərcləri gün keçdikcə düşməkdədir. İLK KOMPÜTERLƏR 1980lərdən bu yana fərdi kompüterləri ya ana kartının ümumi arxitekturası, ya da ana prosessorun modelinə görə növlərə ayırmaq ənənə oldu. İndi PC dünyasına bir az daha yaxından baxa bilərik: IBM-PC: Kompüter dəliliyini başladan bu cihaz, 1981-ci ildə bazara sürtüldüyündə, hansı növ mağazalarda satıla biləcəyi belə müəyyən deyildi. İki ədəd/adət 5.25 düymlük floppy disket sürücüsü olan IBM PCin sabit diski yox idi. Ana prosessoru İntel 8086 idi; beş ədəd/adət kart yuvası vardı. Bir müddət sonra IBM bu modelə sabit disk qoydu; amma RAM çipi deyilən kompüterin yaddaşını meydana gətirən çipi alakartla birləşmiş olduğu üçün artırılması mümkün deyildi. Əlinizdə belə bir antikvar kompüter varsa, yeniləmək aktuallaşdırmaqdan imtina edin; olduğu kimi saxlayın. Bir müddət sonra antikvarçılara ya da kompüter-texnologiya muzeylərinə sata bilərsiniz. IBM XT: IBM firmasının 10 megabyte sabit disk qoyduğu ilk fərdi kompüteri olan XTin CPUi də ilk PCə görə daha sürətli İntel 8088 idi. Kart yuvası sayı 8ə çıxardılmışdı. 8-bit təbir edilən standartda kart qəbul edən bu kompüterin də bu gün layiq olduğu tək yer/yeyər muzey! IBM AT 1985də bazara sürtülən və bu günki şəkliylə PCin gerçək nənəsi olan AT, İntel 80286 CPU üzərinə tikilmişdi. Orijinal PCə görə beş dəfə daha sürətli idi və 16-bit standartında kart qəbul edirdi. IBM firması, bu kompüterlə, ISA deyilən ana kart arxitekturasını bütün sənayenin faydalana biləcəyi şəkildə istifadəyə açdı. ISA bütün kompüter sənayesi üçün standart arxitektura mənasını verirdi; necə ki elə də oldu. Bir anda yüzlərlə şirkət, AT ilə uyğun cihazlar emal etməyə başladı. Modemlərin, skaner və digər xarici cihazların kompüterə bağlanmasında istifadə edilən axtar/ara-vahid kartlarının bir anda mağazaları doldurması, bu standartın həqiqətən bütün sənaye tərəfindən qəbul edilməsiylə mümkün oldu. Ancaq AT kompüterlərin ana kart sürəti bu günkilərə nisbətlə son dərəcə aşağı olduğu üçün belə bir kompüterin yeni kartlarla aktuallaşdırılması, yeni kartlara veriləcək pulun zibilə atılması olar. IBM-AT kompüterin ana kart böyüklüyü, günümüzdəki müasir kartlarla eyni olduğuna görə, kassasının boş qutu olaraq qiymətləndirilib, içindəki hər şeyi dəyişdirmək mümkündür. Ancaq orijinal ATınıl güc vahidinə ayırdığı yer/yeyər çox kiçik olduğu üçün, yeniləmək üçün göstərəcəyiniz zəhmət, boş qutu xərcindən təmin edəcəyiniz qənaətə dəyməyəcək. Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
ZAUR_033 Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Ay sağole səhər gecikdiyimə görə oxuya bilmədim bir də təşəkkürlər Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
TΛNNΞЯ Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 mövzunu açan Paylaş Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Dəyməz buyur xoşdu səhərki budur silmişdik indi qoydum sayta Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
zeus Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Oxumadım amma yenədə sağol Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
Mubariz_bmw Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 O VAXTLAR KOMPUTER UZERINDE APARILAN EMELIYYATLAR HAQDA OXUDUM,ONLAR HEQIQETEN EZIYYET CEKIBLEREEE,ama onlar eziyyet cekmeseydiler biz bu gun Windows-az.com un forumuna nese yaza bilmezdik Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
TΛNNΞЯ Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 mövzunu açan Paylaş Mesaj tarihi: 20 Şubat 2012 Zeus Daxil olduğun üçün təşəkkür edirik Mübarzi Elədiki var qardaş düz deyirsən Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
nurik111 Mesaj tarihi: 21 Şubat 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 21 Şubat 2012 tesekkur melumata gore .* Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
Kamran Cavadov Mesaj tarihi: 26 Kasım 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 26 Kasım 2012 ...Azər,təşəkkür...geniş məlumat üçün... Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
Rauf-SDTK Mesaj tarihi: 26 Kasım 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 26 Kasım 2012 Melmata gore tesekkurler. Cox yerin oxumadan kecdim Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
kenan chelsea Mesaj tarihi: 27 Kasım 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 27 Kasım 2012 tesekkurler eziyyete gore Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
-Rovshan- Mesaj tarihi: 27 Kasım 2012 Paylaş Mesaj tarihi: 27 Kasım 2012 ~Təşəkkürlər~ Alıntı Link to comment Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Sohbete katıl
Şimdi mesajını gönderebilir ve daha sonra kayıt olabilirsin. Bir hesabın varsa, hesabınla göndermek için şimdi oturum aç.