Jump to content
Forum Windows-az.com

Keçmişdən bugünə Kompyuter


TΛNNΞЯ

Recommended Posts

Köhnə kompüterlər

keçmişdəki kompüterlər haqqında məlumat

 

Birinci Nəsil Kompüterlər (1945-1956)

 

 

İkinci dünya döyüşünün başlaması ilə, rəhbərliklər kompüterlərin potensial strateji əhəmiyyəti səbəbiylə kompüter araşdırmalarını yaxşıca artırdılar 1941 də Alman mühəndis Konrad Zuse təyyarə və raketlər üçün Z3 olaraq adlandırılan bir kompüter inkişaf etdirdi Müttəfiq qüvvətlər daha güclü kompüterlər üçün işə başladılar

 

1944 də ingilislər almanların mesajlarını həll edə bilmək üçün Colossus adlı gizli kodları qırmağı bacaran kompüteri dizayn etdilər IBM ilə çalışan Howard H Aiken (1900-1973), 1944 də tamamilə elektronik hesab maşınını çıxardı Qısaca Mark I olaraq adlandırlan maşın elektronik rolelerden meydana gəlmiş bir cihaz idi Mexaniki parçaları hərəkət etdirmək üçün elektromagnetik siqnallar istifadə edilmişdi Maşın yavaş idi çünki tək hesablama 3-5 saniyə al/götürürdü və ard arda gələn hesablamalar əsnasında hər hansı bir şey dəyişdirilə bilmirdi Lakin daha kompleks bərabərliklərin öhdəsindən gələ bilirdi

 

Döyüş səbəbiylə inkişaf etmiş digər bir kompüter, Amerikan hökuməti və Pennsylvania Universitesi ortaqlığı ilə ortaya çıxmış olan ENIAC adlı kompüter idi (Electronic Numerical Integrator And Computer) Kompüter 18000 vakuum tübü, 70000 müqavimət və 5000000 lehim noktarına sahib idi 160 kilowatt elektrik gücü istehlak edən maşın Philadelphia dakı işıqların sönükləşməsinə səbəb olurdu ENIAC, Mark I e görə 1000 dəfə daha sürətli bir kompüter idi

 

1945 də EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer) dizayn edildi Bu kompüterdə məlumatlarda proqram kimi yaddaşda tutuldu Bu yaddaşa yığma hadisəsinin doğulmasına səbəb oldu və kompüter müəyyən bir nöqtədə durudurulduktan sonra davam etməsi təmin edilmiş oldu Kompüter proqramlaşdırmada çox istiqamətliliyin artmasına səbəb olundu Birinci nəsil kompüterlərin dezavantajları vakuum balonları ilə işləri və məlumatların baraban şəklidəki magnetik şeylərdə toplanması idi

 

İkinci Nəsil Kompüterlər (1956-1963)

 

1948 də tranzistorların kəşfi ilə birlikdə kompüterlərin inkişafındakı artım yaxşıca artdı Tranzistorlar televiziyalardakı, radiolardakı və kompüterlərdəki böyük və kobud vakuum balonlarının yerlərini al/götürdülər Tranzistorların kompüterlərdə istifadə edilməyə başlaması ilə ikinci nəsil kompüterlər daha kiçik, daha sürətli daha etibarlı və əvvəlki modellərə görə daha az enerji istehlak edən modellər olaraq ortaya çıxmasına səbəb oldular İkinci nəsil kompüterlərdə maşın dili ilə assembly dili yer dəyişdirdi və beləcə uzun və çətin ikili kodların yerini qısa proqramlaşdırma kodları götürdü

 

1960 ların başlarında işyerləridə, universitetlərdə, ikinci nəsil kompüterlər istifadə edilməyə başlandı İkinci nəsil kompüterlərə yazıçılar, tapına vahidləri, disk vahidləri, yaddaş, əməliyyat sistemi və proqramlaşdırar əlavə edildi IBM 1401 ikinci nəsil kompüterlər üçün əhəmiyyətli bir nümunədir Daha inkişaf etmiş KOBOL (Common Business-Oriented Language) və FORTRAN (Formula Translator) kimi yüksək səviyyə dillər istifadə edilməyə başlanmışdır Bu tip dillərdə; kriptik ikili maşın kodları yerlərini sözlərə, cümlələrə və matematksel düsturlara buraxaraq bir kompüterin proqramlaşdırılmasının daha sadə hala gəlməsinə səbəb olmuşdur İkinci nəsil kompüterlərin ortaya çıxışı ilə birlikdə yeni peşə tipləri (proqramçı, analizləyicilər, kompüter sistem mütəxəssisləri) və software sənayesi doğulmuşdur

 

Üçüncü Nəsil Kompüterlər (1964-1971)

 

Tranzistorlar vakuum balonlarına görə üstünlüklü olsalarda böyük miqdarda istilik yayarlar və kompüterin həssas iç parçalarının pozulmasına səbəb ola bilərlər Kuarz bu problemi həll etdi 1958-ci ildə Texas Instruments dəkı mühəndislərdən Jack Kilby Tümleşik dövrəni (Integrated Circuit (IC)) inkişaf etdirdi Tümleşik dövrə (IC), kuartzdan edilmiş kiçik bir silikon disk üzərində 3 elektronik komponentdən meydana gəlir Elm adamları daha sonra yarımkeçirici olaraq adlandırılan kiçik bir yonqu (chip) üzərinə xeyli çox parçanı yerləşdirərək idarə etməyi balardılar Nəticədə kompüterlər kiçik bir yonqu üzərinə daha çox komponentin qatılmasıyla kiçilmiş oldular Üçüncü nəsil kompüterlərdə əməliyyat sistemi ətrafında xeyli çox proqramın çalışması mümkün oldu və kompüter yaddaşı bu proqramlaşdırar tərəfindən ortaq olark istifadə edilməyə başlandı

 

Dördüncü Nəsil Kompüterlər (1971- Bibi/hələ inkişaf edirlər)

 

Tümleşik dövrələrdən sonra, ölçülər azalmaya davam etdi Bir yonqu üzərinə yüzlərlə komponent monte edildi (Large scale Integration (LSI)) 1980 də bir yonqu üzərinə minlərlə komponentin yüzlərləsi sıxışdırıldı (Very Large scale Integration (VLSI)) Ədəd milyonlar mərtəbəsinə çıxdığında (ultra-Large scale Integration (ULSI)) söz mövzusu oldu Kompüterlərin ölçü və qiymətləri azaldı və azalmaya davam edir Bunun yanında gücləri məhsuldarlıqları etibarlılıqları artmağa davam edir 1971-ci ildə İntel 4004 yonqusunu çıxardığında çox kiçik bir yonqu üzərində kompüterin bütün komponentləri (mərkəzi əməliyyat vahidi (Central Processing Unit (CPU)), yaddaş, girdi və çıxdı rəhbərliyi) toplanmışdı

 

1981 də evdə, işyerində və məktəblərdə istifadə üçün fərdi kompüteri (Personal Computer (PC)) ortaya çıxartdı 1981 də 2 milyon olan PC sayı 1982 də 55 milyona çatdı On il sonra 65 milyon PC istifadə edilməyə başlandı Gedərək kompüterlərin ölçüləri kiçilməyə davam edərək laptop kompüterlər (bir çantaya sığacaq böyüklükdə), palmtop (köynək cibinə girə biləcək böyüklükdə) kompüterlər dizayn edildilər 1984-cü ilə gəlindiyində ilk dəfə IBM PC və Apple Machintosh yarışı başladı Machintoshlar user-friendly dizayn ilə ortaya çıxdı Machintoshun təqdim etdiyi əməliyyat sistemi; istifadəçilərə, yazılı əmrlər yerinə kompüter ekranında similə edilən bir simvol ilə digər işarələri (icon) daşıma asanlığı təmin etdi Yaxın kompüterlərin daha təsirli istifadə edilə bilməsi üçün bir-birlərinə bağlanmağa başladılar və kompüter şəbəkələri qurulmağa başlandı Şəbəkə üzərindəki hər bir kompüter digər kompüterlərin yaddaşlarını, proqramlarını məlumatlarını paylaşmağa başladı Bu cür birbilerine bağlı kompüterlərin meydana gətirdiyi şəbəkələr/ağlar (Local Area Network (LAN)) digər kompüter şəbəkələrinə bağlandılar Beləcə bütün dünyadakı kompüterlər bir-birlərinə bağlanaraq şəbəkələrin şəbəkəs(n)i olan İnterneti meydana gətirdilər

 

Beşinci Nəsil Kompüterlər (Hələ xəyal mərhələsində)

 

Beşinci nəsil kompüterləri təyin etmək hələ bir az çətin çünki hələ başlanğıc mərhələsindələr Beşinci nəsil kompüterlərin ən məşhurlarıdan biri Arthur C Clarke ın romanındakı (2001: A Space Odyssey) HAL9000DİR HAL insan operatorlarla söhbət edən, vizual girdilər istifadə edən və öz təcrübələri ilə öyrənən kafi mühakimə etmə müddətlərinə girə bilən bir kompüterdir Çox təəssüf ki HAL psixoloji qəzalar sahib, kosmos gəmisinə əl qoyan və xeyli çox insanı öldürən bir robotdur

 

Isaac Asimovun "Mən robot" və "Üç robot Qanunu" adlı elm fantastika əsərlərindəki robot tiplərin insan robot arasındakı xəttin nə qədər araşdır biləcəyinə bağlı gözəl nümunələr verməkdədir Hollywoodun təqdim etdiyi Terminator II dakı öyrənən beşinci nəsil kompüterlər bağlı nümunələr çox təəccüblüdür

Link to comment
Share on other sites

Proqramlar telegramda
  • 8 ay sonra...

Sohbete katıl

Şimdi mesajını gönderebilir ve daha sonra kayıt olabilirsin. Bir hesabın varsa, hesabınla göndermek için şimdi oturum aç.

Misafir
Bu konuya yanıt ver...

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

  • loading...
×
×
  • Create New...