Jump to content
Forum Windows-az.com

İP Nədir daha ətraflı


TΛNNΞЯ

Recommended Posts

IP, Mesajım İdarə Protokolu standartını istifadə edən bir şəbəkədəki cihazların bir-birini tanımaq, bir-birləriylə ünsiyyət qurmaq və məlumat alverində tapılmaq üçün istifadə etdikləri bənzərsiz nömrələrdir

 

IP Nədir? IP (Yəni İnternet Protokol ünvanı), TCP/IP (Mesajım İdarə protokolu/İnternet Protokolu) standartını istifadə edən bir şəbəkədəki cihazların bir-birini tanımaq, bir-birləriylə ünsiyyət qurmaq və məlumat alverində tapılmaq üçün istifadə etdikləri bənzərsiz bir nömrədir. İnternetdə hər kompüterin bir IP (İnternet Protokol) ünvanı vardır. Bir IP ünvanı, nöqtələrlə ayrılan dörd rəqəmdən meydana gələr; məsələn sizin ip ünvanınız, '95.14.151.130' şəklindədir. Bir kompüterin IP ünvanı varsa, İnternet üzərindəki bütün kompüterlər bu ünvanı asanca tapar. Yəni bir saytın IP ünvanını bilirsinizsə, Veb skanerinizə bu ünvanı yazaraq da bağlana bilərsiniz. Ancaq bu rəqəmləri ağılda tutmaq çətin olduğundan hər bir IP ünvanına qarşılıq gələn sahə adları verilmişdir. Çoxu İnternet Xidmət Təmin edicilərdə olan xüsusi server kompüterlərdən (Sahə Adı Serverləri - Domain Ada Server- DNS) ibarət olan bir şəbəkə, hansı alan/sahə adının hansı İP ünvanına qarşılıq gəldiyi məlumatını məbləğ və istifadəçiləri doğru ünvanlara istiqamətləndirər. İnternetdə trafikin işləməsi bu IP ünvanlarına bağlıdır. Beləcə heç bir qarışıqlıq olmaz.

 

Siz də İnternetə bağlandığınızda kompüterinizə bir IP ünvanı təyin edilir. Ancaq çoxu istifadəçinin İP ünvanı dinamikdir, yəni xidmət təmin edicinizdə o an boş olan bir IP ünvanı təyin edilər. Buna görə hər əlaqədə IP ünvanınızın son nömrəsi dəyişər.

 

Bəzi IP ünvanları sabitdir (static ip), yəni IP ünvanları heç dəyişməz. Türk Telekom yaxın bir keçmişdə istəyən adsl istifadəçilərinə sabit ip ünvanı xidməti verməyə başlamışdır.

 

Bu gün hələ də istifadə edilməkdə və test edilməkdə olan iki növ İnternet Protokolu var: IPv4 və IPv6:

 

IPv4

Bu, hələ də istifadə edilməkdə olan standart İnternet protokoludur və 32 bitdən, başqa bir ifadəylə səkkiz bitlik 4 rəqəmdən meydana gələr. Bu rəqəmlər, 0 elə 255 arasında dəyişər. IPv4 protokolundakı bir ünvan 1.0.0.0 elə 255.255.255.255 arasında hər hansı bir nömrə ola bilər. Bu protokol istifadə edilərək 4 milyarddan çox ünvan çıxarıla bilməkdədir.

 

 

 

 

IPv6

Ancaq, IP ünvanlarının bloklar halında təsis edilməsi səbəbiylə, bir çox IP ünvan aralığı istifadə edilə bilməməkdədir, bu səbəblə artan şəbəkə istifadəçisi sayına bağlı olaraq, daha böyük bir IP ünvanına ehtiyac duyulmaqdadır. IPv6 bu ehtiyacdan doğulmuşdur. IPv4dən fərqli olaraq IPv6, 128 bit genişliyindədir, bu da 2128 ədəd/adət, başqa bir ifadəylə 3 x 1038 ədəd/adət bənzərsiz ünvan deməkdir.

 

TCP/IP nədir?

"Məlumat Şəbəkəsi" üzərindəki məlumat mesajmı və paylaşması bəzi qaydalar daxilində edilməkdədir. Bu qaydalara qısaca "internet protokolları", ya da TCP/IP protokollar ailəsi deyilir. TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), kompüterlər ilə məlumat çatdırma/al/götürmə vahidləri arasında təşkilatı təmin edən, beləcə bir yerdən digərinə məlumat ünsiyyətini mümkün edən bir çox məlumat ünsiyyət protokoluna verilən ümumi addır. Bir başqa deyişlə, TCP/IP protokolları kompüterlər arası məlumat ünsiyyətinin qaydalarını qoyar.

Bu protokollara nümunə olaraq, fayl göndərmə protokolu (FTP, Filə Transfer Protocol), Elektronik məktub ünsiyyət protokolu (SMTP Simple Mail Transfer Protocol), TELNET protokolu (İnternet üzərindəki başqa bir kompüterdə qarlılıqlı təsirli iş üçün inkişaf etdirilən *login* protokolu) verilə bilər. Adını tez-tez eşitdiyimiz WWW mühitində bir-birinə link objelerin çatdırılmasını təmin edən protokol isə Hyper Text Transfer Protocol (HTTP) olaraq adlandırılmaqdadır. TCP/IP protokolu eyni zamanda, digər ünsiyyət şəbəkələrində də istifadə edilə bilər. Xüsusilə bir çox fərqli tipdə kompüteri və ya iş stansiyalarını bir-birinə bağlayan yerli şəbəkələrdə (LAN) istifadəsi məşhurdur.

 

İnternet əlaqəsi olan hər cihazın bu cihaza təsis edilən bir ünvanı olması lazımdır. Bu ünvan ya da nömrə, mesajlan məlumatın doğru ünvana göndərilməsini, ya da məlumatın doğru ünvandan alınmasını təmin edər.

 

IP ünvanları 32 bit uzunlugundadır və bir-birindən nöqtə ilə ayrılmış dörd oktetden olusur. Bu ədədlər O ilə 255 arasında bir dəyər ola bilər. Nümunə bir IP ünvanı 192.168.10.101dır. Yaxşı netvvork' təki cihaz hansı ağa sahib olduğunu necə anlar? Bunu anlamaq üçün subnet mask (alt şəbəkə maskası) deyilən dəyəri istifadə edər. IP ünvanı ilə subnet mask dəyərini lojik AND əməliyyatına təbii tutaraq öz Netvvork IDini tapar. Hər bir IP ünvan sinifi üçün bu subnet mask dəyəri fərqlidir. Burada yeni bir anlayış qarşımıza çıxdı. IP Ünvan Sinifləri.

 

IP ünvan sinifləri

 

A Sinifi Ünvanlar

IP ünvanındakı ilk oktet O ilə 127 arasındadır və fərz edilən subnet mask isə 255.0.0.0 xdir.

A sinifi IP ünvanlarında ilk oktet netvvork IDi digər üç oktet isə host IDi göstərər.

Burada ilk oxda idin 0 və 127 olma vəziyyətləri xüsusi vəziyyətlərdir və netvvorkda istifadə edilməzlər. Məsələn 127.0.0.1 yerli loopback ünvanıdır. Bu səbəbdən A sinifi IP ünvanı istifadə edilə biləcək şəbəkə sayı 126dır. A sinifi IP ünvanına sahib bir şəbəkədə təyin oluna biləcək host sayı isə bu düsturla hesablanar; 224 - 2 . Bu əməliyyatın nəticəsi olarakta 16.777.214 ədəd/adət host ola bilər. Yaxşı burada istifadə etdiyimiz 24 haradan gəldi? A sinifi ünvanda hostu təyin etmək üçün son üç oktet (səkkizli) istifadə edilirdi. Yəni cəmi 24 biti host təyin etmək üçün istifadə edə bilirik. Bu bitlər ya 0ya da l olmaq məcburiyyətində. Buna görə bir-birindən fərqli qaç/neçə kombinasiya olacağını 224 ilə tapa bilərik. Bu ədəddən 2 çıxarmamızın səbəbi isə bu 24 bitin hamısının O və ya l olmasının xüsusi bir mənas(n)ı oldugu və hər hansı bir hosta IP ünvanı olaraq verilə bilmədiyi üçündür. Nümunə bir A sinif

49.19.22.156 olaraq verilə bilər. Burada 49 bu IP ünvanının aid olduğu şəbəkənin IDini 19.22.156 isə bu IP ünvanına sahib hostun host IDini verər.

 

B Sinifi Ünvanlar

IP ünvanındakı ilk oktet 128 ilə 191 arasındadır və istifadə edilən subnet mask isə 255.255.0.0dr. Bu da deməkdir ki bu cür bir IP ünvanında ilk iki oktet Netvvork IDini, digər iki oktet isə Host IDi göstərər. B sinifi IP ünvanının istifadə edilə biləcəyi şəbəkə sayı 16.384 və hər bir şəbəkədə istifadə edilə biləcək host sayı isə 65.534dür. Nümunə bir B sinifi IP ünvanı 160.75.10.110 olaraq verilə bilər.

 

C Sinifi Ünvanlar

IP ünvanındakı ilk oxda idin dəyəri 192 ilə 223 arasında ola bilər və fərz edilən subnet mask dəyəri isə 255.255.255.0dr. Yəni bu cür bir IP ünvanında ilk üç oktet Netvvork IDi son oktet isə Host IDi ifadə edər.

 

Məsələn 192.168.10.101 IP ünvanını araşdıraq. Bu IP ünvanı C sinifi bir IP ünvanıdır. Bunu ilk oxda idin dəyərinə baxaraq anladıq. Bu IP ünvanının aid olduğu şəbəkənin IDi isə 192.168.10dur.

Bu IP ünvanına sahib cihazın host nömrəsi isə 101dir.

 

C sinifi IP ünvanlarının istifadə edilə biləcəyi şəbəkə sayı 2.097.152 və bu şəbəkələrin hər birində təyin oluna biləcək host sayı isə 254dür.

 

Bu üç IP sinifinin xaricində D və E sinifi IP ünvanlarıda mövcuddur. D sinifi IP ünvanları multicast nəşrlər üçün istifadə edilər. E sinifi ünvanlar isə elmi işlər üçün gizli tutulmuşdur.

Link to comment
Share on other sites

Proqramlar telegramda
  • 9 ay sonra...

Sohbete katıl

Şimdi mesajını gönderebilir ve daha sonra kayıt olabilirsin. Bir hesabın varsa, hesabınla göndermek için şimdi oturum aç.

Misafir
Bu konuya yanıt ver...

×   Zengin metin olarak yapıştırıldı.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

  • loading...
×
×
  • Create New...